Produkty ,,bez cukru” i ,,bez dodatku cukru” – jaka jest różnica i czy faktycznie nie mają cukru?

Cukier jest jednym z głównych składników wielu produktów spożywczych. Fakt, że jego nadmierne spożycie może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych, takich jak nadwaga, cukrzyca czy choroby serca, pewnie już nikogo nie dziwi. Na szczęście coraz więcej osób zaczyna zwracać uwagę na to, co je i jakie produkty kupuje.

Producenci żywności wychodząc naprzeciw coraz to bardziej wymagającym konsumentom, oferują produkty z napisem ,,Bez cukru” lub ,,Bez dodatku cukru”. Z pewnością widzieliście już je na półkach sklepowych, jednak czy wiecie jaka jest różnica pomiędzy nimi? Jeśli nie, zapraszam do dalszej lektury.

Produkty ,,bez cukru” - to takie, które nie zawierają ani cukru stołowego, ani produktów będących jego źródłem (np. owoców, syropów owocowych czy miodu). Swoją słodycz zawdzięczają dodanym słodzikom (np.ksylitol, erytrytol, stewia, maltitol).

Słodziki w porównaniu do cukru mają znacznie niższą lub zerową kaloryczność oraz nie wpływają na gospodarkę węglowodanową, co jest bardzo istotne dla osób z cukrzycą, insulinoopornością czy dbających o sylwetkę.  Należy tylko zwrócić uwagę na ilość spożywanych produktów ze słodzikiem, gdyż nadmiar ich może powodować biegunki lub bóle brzucha.

Produkty ,,bez dodatku cukru" - to takie, w produkcji których nie zastosowano żadnego cukru lub DODATKU cukru prostego lub dwucukru (glukoza, fruktoza, sacharoza) stosowanego ze względu na swoje właściwości słodzące. Mimo to, w takich produktach mogą być składniki, które zawierają cukier (np. w postaci owoców czy soków owocowych, które są jego naturalnym źródłem).

Hasło ,,bez dodatku cukru” nie oznacza, że jest to produkt bez węglowodanów prostych.

Smak słodki w produktach ,,bez dodatku cukru” pochodzi np. z suszonych owoców (daktyli, rodzynek), soków owocowych czy miodu. Osoby z insulinoopornością powinny podchodzić do nich z umiarem i ostrożnością, gdyż mimo wszystko są w nich obecne cukry i to często w nie małej ilości.

Dlatego kupując produkty ,,bez dodatku cukru” musimy dokładnie czytać skład i tabelę wartości odżywczych. Może okazać się, że mają one podobną lub nawet większą zawartość cukrów prostych od zwykłych produktów słodzonych cukrem. 

Dla porównania przedstawię wam składy i wartości odżywcze dwóch batoników:

Jak widzicie, batonik bez dodatku cukru ma bardzo prosty skład, a jego słodycz pochodzi z daktyli. Jego wartość odżywcza jest znacznie lepsza od tradycyjnego batona ( mniej tłuszczów i kwasów tłuszczowych nasyconych), choć kaloryczność i zawartość cukrów jest bardzo zbliżona. Mimo wszystko, produkt ,,bez dodatku cukru" ma tutaj przewagę.

Baton tradycyjny wypada znaczniej gorzej, jeśli chodzi o skład. Cukier rafinowany  jest na pierwszym miejscu, do tego obecny jest olej palmowy i wiele dodatków do żywności.

Czy jest sens sięgać po produkty ,,bez dodatku cukru”?

Myślę, że zastąpienie białego rafinowanego cukru w diecie takim, który występuje naturalnie np. w owocach to już pierwszy krok w kierunku zmiany na lepsze. Poza tym, często (ALE nie zawsze) produkty oznaczone hasłem ,,bez dodatku cukru” mają bardzo prosty skład, pozbawiony wielu sztucznych dodatków. Będą one więc lepszym wyborem niż tradycyjna słodycz.  Bardzo ważne jest jednak, aby czytać dokładnie etykiety, gdyż produkty, jak i ich składy są różne.

Pamiętajmy też, że umiar to podstawa. Objadanie się produktami niesłodzonymi cukrem również może mieć swoje konsekwencje.

Podsumowanie

Nie ma słodkich produktów bez cukru lub bez słodzików. Smak słodki nie bierze się z powietrza i musi skądś pochodzić. Jeśli nie jest to dodany biały cukier, to jest to słodycz pochodząca z soków, owoców, miodu czy substancji słodzących.

Produkty ,,bez cukru” wypadają nieco lepiej niż te ,,bez dodatku cukru”, gdyż są mniej kaloryczne i nie wpływają na wzrost poziomu glukozy we krwi. Jednak jedzenie ich bez opamiętania może spowodować niechcianą reakcję układu pokarmowego (biegunki).

Produkty ,,bez dodatku cukru” to również dobra alternatywa dla typowych słodzonych produktów. Zawierają one jednak cukry proste, stąd wpływają na gospodarkę węglowodanową i dostarczają więcej kalorii.

Najlepiej ograniczać smak słodki w naszej diecie jednak, gdy najdzie Cię ochota na coś słodkiego możesz rozważyć sięgnięcie po te produkty. Jedyne o czym musisz pamiętać to umiar i czytanie etykiet.

Piśmiennictwo:

1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiegoi Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności.
2. Małgorzata Grembecka,: Sugar alcohols—their role in the modern world of sweeteners: a review. Eur Food Res Technol 2015, 241:1–14.
3. Koszonowska A., i wsp.: Cukier – czy warto go zastąpić substancjami słodzącymi? Nowa Medycyna. 1/2014, 36-41.
4. Benahmed AG. i wsp.: Health benefits of xylitol. Appl Microbiol Biotechnol., 2020, 104, 17, 7225-7237.