Metformina, a insulinooporność - niezbędna pomoc czy tylko wygodny skrót?

Metformina, szeroko rozpoznawalny lek w środowisku medycznym, zyskała popularność jako środek stosowany w leczeniu insulinooporności. Czy jednak jest ona rzeczywiście kluczowym elementem terapii, czy raczej skrótem omijającym ważniejsze zmiany w stylu życia? W niniejszym artykule postaram się rozwiać wątpliwości dotyczące roli metforminy w walce z insulinoopornością.

Metformina - charakterystyka i mechanizm działania

Metformina, lek z grupy biguanidów, jest często wybierana w leczeniu cukrzycy typu 2. Jej głównym działaniem jest obniżanie produkcji glukozy przez wątrobę oraz zwiększanie wrażliwości komórek na insulinę, co przyczynia się do stabilizacji poziomu cukru we krwi.

Różnorodność nazw handlowych

Na rynku farmaceutycznym metformina występuje pod wieloma nazwami, takimi jak Glucophage, Metformax, czy Siofor, oferując pacjentom szeroki wybór produktów.

Jak stosować metforminę?

Dawkowanie tego leku jest zależne od indywidualnych potrzeb pacjenta. Zazwyczaj zaleca się rozpoczęcie terapii od małych dawek, stopniowo je zwiększając, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia niepożądanych reakcji.
O przyjmowaniu metforminy oraz dawce zawsze decyduje lekarz.

Potencjalne skutki uboczne

Chociaż metformina jest lekiem uważanym za dość bezpieczny, to bardzo często rozpoczęcie jej przyjmowania, wiążę się z nieprzyjemnymi skutkami ubocznymi, m.in.:

• bóle brzucha,
• wymioty,
• nudności,
• biegunki,
• zgaga,
• wzdęcia,
• senność,
• zmęczenie,
• bóle głowy.

Często jest to wynik źle dobranej dawki. Są jednak osoby, które nie tolerują w ogóle tego preparatu niezależnie od dawkowania.

Metforomina, a wypadanie włosów

Dość często osoby przyjmujące ten lek skarżą się na wypadanie włosów.
Kluczowym czynnikiem jest tutaj witamina B12. Metformina może prowadzić do niedoborów tej witaminy, co ma swoje źródło w przeroście flory bakteryjnej jelita cienkiego oraz w zmniejszeniu lub zablokowaniu wchłaniania witaminy B12. Ale to nie wszystko - poziom żelaza i ferrytyny również może zostać obniżony, co jest bezpośrednio związane z wypadaniem włosów.

Co zatem możesz zrobić, aby temu zaradzić? Bardzo ważne jest, aby regularnie kontrolować poziom witaminy B12, żelaza oraz ferrytyny, zwłaszcza gdy jesteś na terapii zawierającej metforminę.

Rola metforminy w leczeniu insulinooporności

Metformina nie jest lekiem niezbędnym dla każdej osoby cierpiącej na insulinooporność. Najważniejsze w leczeniu tego stanu są zmiany w diecie i regularna aktywność fizyczna. Leki mogą być uzupełnieniem terapii, ale nie zastępują podstawowych zmian w stylu życia.

Kiedy stosowanie metforminy jest uzasadnione?

Zastosowanie metforminy może być rozważane w sytuacjach, kiedy modyfikacja diety i ćwiczenia (trwające min. 4 tyg.) nie przynoszą wystarczających rezultatów, lub gdy zachodzi potrzeba szybkiej interwencji medycznej ze względu na wysoki poziom cukru we krwi.

Podsumowanie

Metformina może być użytecznym narzędziem w zarządzaniu insulinoopornością, ale nie powinna być postrzegana jako jedyny lub główny sposób leczenia. Kluczową rolę odgrywają tutaj zmiany w diecie i stylu życia. Metformina jest pomocna w niektórych przypadkach, jednak nie zawsze jest konieczna i nie powinna zastępować zdrowego trybu życia. Warto podkreślić, że każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie, a decyzję o zastosowaniu leku powinien podejmować lekarz, uwzględniając całościowy obraz stanu zdrowia pacjenta.

Jeśli lekarz na pierwszej wizycie po zdiagnozowaniu insulinooporności wypisuje Ci metforminę bez konkretnych zaleceń dietetycznych – zmień lekarza.

Pamiętaj, że droga na skróty nie zawsze się opłaca.

Piśmiennictwo

1. Syguła, A., Starek-Świechowicz, B., & Budziszewska, B. (n.d.).2023, RUJ:Insulinooporność - przyczyny, objawy ogólne i skórne oraz diagnostyka i terapia.
2. Mizerski G., Dziurzyńska M., Jaroszyński A.: Wpływ postaci metforminy na częstość występownia objawów niepożądanych. Forum Medycyny Rodzinnej 2015, tom 9, nr 2, 136–138
3. Hui F., Zhang Y., Ren T., Li X., Zhao M., Zhao Q. Role of metformin in overweight and obese people without diabetes: a systematic review and network meta-analysis. Eur J Clin Pharmacol. 2019;75(4):437-450.
4. Wu H, Esteve E, Tremaroli V, et al. Metformin alters the gut microbiome of individuals with treatment-naive type 2 diabetes, contributing to the therapeutic effects of the drug. Nat Med. 2017;23(7):850-858.