Biegunka podróżnych, znana również jako turystyczna biegunka, jest jedną z najczęstszych dolegliwości zdrowotnych spotykanych przez podróżnych na całym świecie. Jest to nagłe wystąpienie luźnych stolców, często towarzyszące dyskomfortowi żołądkowemu. Choć zazwyczaj nie jest groźna, może znacząco zakłócić plany podróży. Poniżej znajdziesz kilka kluczowych informacji na temat tej dolegliwości oraz wskazówki, jak jej zapobiegać.
1. Czym jest biegunka podróżnych?
Biegunka podróżnych jest rodzajem biegunki, która występuje u osób podróżujących do regionów o odmiennym środowisku, klimacie i higienie niż ich własne. Jest zazwyczaj spowodowana zakażeniem bakteryjnym, wirusowym lub pasożytniczym.
Objawy biegunki podróżnych:
Typowe objawy obejmują:
- Luźne stolce, często częstsze niż zwykle
- Bóle brzucha
- Wzdęcia
- Nudności i wymioty (w niektórych przypadkach).
Przyczyny biegunki podróżnych:
Głównymi przyczynami są zazwyczaj:
- Spożycie zakażonej wody pitnej lub lodu
- Jedzenie surowych lub niegotowanych w odpowiedni sposób produktów spożywczych
- Brak higieny osobistej i niewłaściwe mycie rąk.
Najbardziej narażone kierunki:
Największe ryzyko wystąpienia biegunki podróżnych dotyczy podróżnych do regionów, gdzie warunki sanitarno-higieniczne są słabe. Szczególnie dotyczy to krajów rozwijających się w Ameryce Łacińskiej, Afryce, Azji Południowo-Wschodniej oraz Indii.
2. Zapobieganie
Zasady higieny:
- Mycie rąk: Regularne i dokładne mycie rąk, szczególnie przed jedzeniem i po wizycie w toalecie, to podstawowa zasada. Jeśli nie ma dostępu do bieżącej wody, warto użyć żelu antybakteryjnego.
- Jedzenie i picie: Wybieraj świeżo przygotowane, gorące posiłki i unikaj spożywania surowych lub niedogotowanych produktów. Pij butelkowaną lub przegotowaną wodę. Staraj się unikać surowych owoców morza i wody z kranu.
- Owoce i warzywa: Jedz tylko te owoce, które możesz obrać samodzielnie, a warzywa myj w czystej, bezpiecznej wodzie (przegotowane, butelkowanej).
- Unikaj lodu dodawanego do napojów, jako że często przygotowywany jest on z wody o wątpliwej jakości.
- Używaj uzdatnionej pod kątem drobnoustrojów wody do mycia zębów (najlepiej butelkowanej).
Probiotyki:
Przyjmowanie probiotyków może wspomagać odporność jelit i zmniejszać ryzyko biegunki. Szczególnie polecane szczepy to:
- Lactobacillus rhamnosus GG
- Saccharomyces boulardii
- Lactobacillus acidophilus
Jak wybrać dobry probiotyk?
Kluczowe jest, aby probiotyk był odpowiednio oznakowany co do rodzaju, gatunku i konkretnego szczepu bakterii. Produkt powinien zawierać wysoką liczbę żywotnych organizmów (od 10^6 do 10^9 CFU/g). Ważne, aby przyjmować probiotyk zgodnie z zaleceniami na opakowaniu, Najlepiej rozpocząć suplementację kilka dni przez wyjazdem, przez cały okres podróży i krótko po niej, aby wspierać florę jelitową.
3. Leczenie biegunki podróżnych
Gdy już dojdzie do wystąpienia biegunki podróżnych, istotne jest podjęcie skutecznych działań leczniczych. Oto kilka kluczowych kroków:
- Rehydratacja: Najważniejszym elementem leczenia biegunki jest zapobieganie odwodnieniu. Należy pić dużo płynów, najlepiej korzystając z roztworów nawadniających dostępnych w aptekach. Można również przygotować taki roztwór w domu, mieszając czystą wodę z solą i cukrem.
- Dieta: W czasie trwania biegunki warto stosować lekkostrawną dietę. Dobre są rosoły, gotowane warzywa, banany, ryż, pieczywo tostowe i inne łatwo przyswajalne pokarmy. Unikaj tłustych, pikantnych potraw oraz kofeiny i alkoholu, które mogą nasilać objawy.
- Leki przeciwbiegunkowe: W aptekach dostępne są leki przeciwbiegunkowe takie jak loperamid, które mogą pomóc w szybkim zmniejszeniu częstotliwości wypróżnień. Należy jednak stosować je zgodnie z zaleceniami lekarza, zwłaszcza jeśli biegunka wiąże się z gorączką czy obecnością krwi w stolcu.
- Konsultacja z lekarzem: Jeśli objawy są poważne, utrzymują się przez kilka dni lub towarzyszy im gorączka, wymioty, bóle brzucha lub obecność krwi w stolcu, konieczna jest konsultacja z lekarzem. Może być wymagane zastosowanie antybiotyków lub innych specjalistycznych metod leczenia, zwłaszcza jeśli przyczyną biegunki są określone bakterie lub pasożyty.
- Wypoczynek: Organizm potrzebuje sił do walki z infekcją, dlatego ważne jest, aby dać sobie czas na odpoczynek i regenerację.
Pamiętając o tych wskazówkach, można efektywnie zarządzać objawami biegunki podróżnych i przyspieszyć proces powrotu do zdrowia.
Podsumowanie
Choć całkowite uniknięcie biegunki podróżnych nie jest zawsze możliwe, przestrzeganie wymienionych zasad zdecydowanie zmniejsza ryzyko jej wystąpienia. Nie jest też powiedziane, że biegunka musi wystąpić, jednak proste zasady profilaktyczne to chyba znacznie lepsze rozwiązanie, niż męka na wymarzonych wakacjach. Regularne stosowanie probiotyków, dbanie o higienę oraz świadome wybieranie źródeł pożywienia to klucz do zdrowej i bezproblemowej podróży.
Piśmiennictwo:
-
Szajewska H.: Probiotyki – aktualny stan wiedzy i zalecenia dla praktyki klinicznej. Med. Prakt., 2017; 7-8: 19–37.
-
Giddings SL., Stevens AM, Leung DT.: Traveler's Diarrhea. Med Clin North Am. 2016 Mar;100(2):317-30.
-
McFarland LV., Goh S.: Are probiotics and prebiotics effective in the prevention of travellers' diarrhea: A systematic review and meta-analysis. Travel Med Infect Dis. 2019 Jan - Feb; 27:11-19.
-
DuPont H.L., Ericsson C.D., Farthing M.J.G. i wsp. Expert review of the evidence base for prevention of travelers’ diarrhea. J. Travel Medicine 2009; 16: 149–160.